.ولایتعهدی امام رضا هیچ پشتوانه و علّت قبلی نداشت و بناگاه با دسیسه مأمون بر ایشان تحمیل گردید که مقصود مأمون واضح بود که در این باب در فصول قبل سخن نمودیم که یکی تحکیم شرعی حکومت خود و دیگری نابودسازی امامت امام بود و ابداع امامت عباسیان!
و امام رضا پا به آستانه چنین دسیسه و دام منهدم کننده ای نهاد و بر این آستانه چندسالی متوقف ماند که در این چند سال بزرگترین اقدام ممکن در وادی امامت را به ثمر رسانید و آن ابداع طریقت عرفانی در ایران زمین بود که موسوم به عرفان خراسان است که بسرعت کل ایران را درنوردید و امام ،جان خود را به این کار کبیر نهاد.
ولی آنچه که برای امام بسیار شاقه تر از جانفشانی برای خدا بود که این سنت معصومین بوده است،همان امتحان عظیم ورود به حکومت جور بعنوان نائب خلیفه عباسی بود که می توانست حتّی امامت امام و مقام خلافت اللهی او را قربانی کند.
ولی امام به امر خدا به این امتحان عظیم تن داد و راضی گشت و امام رضا شد!…
منبع:کتاب مبانی عرفان امامیه،نصّ دهم،عرفان رضوی در وجود علی ابن موسی(ع)(امام رضا)،صفحه69،اثر استاد علی اکبر خانجانی