سیروسلوک عرفانی

تعریف عرفان

1- عرفان در لغت از عرفه و معرفت است و معرفت ، شناخت حضوری و قلبی و شهودی را گویند یعنی آن شناختی که در دل تبدیل به یقین شده و در خون و جان و روان آدمی جریان یابد و زندگی آدمی عین عقل و علم و باورهایش شود و این مقام صدق است .

2- به بیان دیگر عرفان ، شناخت عقلی ، علمی ، قلبی ، حضوری و شهودی و یقینی معارف دینی و الهی است .

3- پس عرفان حاصل درد دین و عشق به معرفت بنیادین زندگی انسان است و عطش خودشناسی و اندوه انسانیتی که باید باشد و نیست .

4- پس عرفان ربطی به کنجکاویها و ماجراجوئی های ماورای طبیعی ندارد.

5- همچنین عرفان هرگز حاصل نمی شود از برای کسانی که قصد استفاده دنیوی از معارف الهی را دارند.

6- همچنین عرفان ربطی به جن گیری و غیبگوئی و رمالی و جادو و کارهای خارق العاده و گنج گیری و درمانگری آنی و معجزه بازی ندارد .

7- همچنین هرگز کسی که می خواهد عارف شود نخواهد شد .

8- عرفان هرگز برای کسی در حیات دنیایش هویت بازاری پدید نخواهد آورد و بلکه آنرا نابود خواهد نمود .

9- و همچنین عرفان هرگز راه گریزی از دین خدا و یا مذهبی غیر مذهب انبیای الهی نیست و اگر هست عرفان نیست بلکه دجالیت است .

10- نخست باید دانست که اولین عارفان ، انبیای الهی بوده اند و لذا عرفان آخرالزمان ، حاصل درک و دریافت علم آن بزرگان معرفت است و طی و طریق راهی که آنان از آدم تا خاتم طی نموده اند منتهی به روشی دگر که همان مکتب معرفت نفس است .

11- دیگر اینکه باید دانست که عرفان ربطی به فلسفه ندارد و نیازی هم به آن ندارد ولی برای عارفانی که رسالت اجتماعی دارند دانستن فلسفه بی فایده نیست هر چند که بی ضرر هم نیست .

12- دانستن مکاتب و قواعد و قوانین عرفان نظری برای یک سالک مفید است ولی تقلید و تلقین آنها امری گمراه کننده است .

13- ورود به سیر و سلوک عرفانی  از طریق فلسفه و عرفان نظری (کلامی) امری تقریباً محال و گمراه کننده است .

14- آنانکه به وسوسه کرامات و معجزات و امور خارق العاده روی به عرفان می کنند گمراه ترین مردمان در این راه هستند .

15- عرفان در یک کلام ، شناخت قلبی و علمی و حضوری و شهودی خداوند خالق در خویشتن و در عرصه حیات دنیا و جهان طبیعت و خلایق است .

16- عارف کامل کسی است که همه معارف و اسرار قرآنی را به عینه دریافته است.

17- اساس دینی عرفان همان ایمان به خدا و رسول و معاد است . اساس قلبی آن عشق به لقاءالله است . اساس ذهنی آن عشق به شناخت حقایق است . و اساس اجتماعی آن عشق به عدالت است .

18- سیر و سلوک عرفانی  یک واقعه و جریانی در حاشیه زندگی نمی تواند بود بلکه تمامیت حیات و هستی مادی و معنوی سالک را در بر می گیرد .

19- هرگز فرمول و فوت و فنی غیر از حیات عرفانی برای رسیدن به کرامات و مکاشفات غیبی وجود ندارد .

20- عرفان ، نوعی از زیستن و بودن است و نه تخصصی در خدمت زیستن.

21- سیر و سلوک عرفانی  بدون داشتن پیر طریقت و امام هدایت محال است.

22- حیات عرفانی زیستن آگاهانه و ارادی تحت ربوبیت حق است .

23- این ربوبیت یا مستقیم از جانب خداوند است و آن از طریق نزول روحی بر سالک است که وی را هدایت می کند . و یا تحت تعلیم و تربیت و ارادت و اطاعت عارفي که حامل چنین روحی از جانب خداست. و این رسوخ و احاطه روحانی واضح ترین نشان حقانیت یک پیر طریقت در مرید است .

24- درباره کم و کیف رابطه مرید و مراد به سائر آثار ما رجوع نمائید .

25- پیران طریقت کسانی هستند که خود بی پیر این راه را طی نموده و ربشان الله بوده است و به لقاءالله رسیده اند . و به معنای حقیقی کلمه روحانی هستند و این جاذبه و اقتدار روحانی را هر کافری حتی ، از وجودشان در می یابد و قلباً تصدیق می کند هر چند که به ظاهر انکار کند.

26- حیات عرفانی دو روی دارد خودشناسی و خداشناسی . شناخت خود و ابعاد و طبقاتش جز از طریق خودشکنی تحت الشعاع امر پیر ممکن نمی شود و در این شناخت اراده و حضور پروردگار رخ می نماید . یعنی خود بر می خیزد و خدا آشکار می شود . لذا سالک عرفانی مقیم قیامت است .

چله نشینی

27- چله نشینی های سر خود جز گمراهی حاصلی ندارد هر چند که از آن اعمال خارق العاده برخیزد که این سنت جوکی گری است و نه عرفان .

28- یکی از مهلکترین دامهای سیر و سلوک عرفانی  همانا کرامات و حالات و اعمال خارق العاده است اگر فرد به آن دل بندد و آنرا میزان و هدف کار قرار دهد و آنرا به بازار برد .

29- به یک معنا همه سالکند . ولی سالک عرفانی می بیند و می داند که در چه راهی می رود و به کجا می رود و چرا می رود و حوادث زندگانیش از چه روست . و از همه مهمتر به عشق و اختیار می رود و با چشمان باز و در قلمرو روشنائی معرفت گام بر می دارد و توکلش جز به خدا نیست .

30- و در آخرالزمان همه سالکان معرفت و مؤمنان حقیقی در تقیه کاملند . و آنانکه نیستند یا گمراه و دجالند و یا بزودی گمراه و منافق خواهند شد . الا عارفانی که رسالت اجتماعی دارند که همواره یا محبوسند و یا مقتول .

31- مجموعه آثارمان نظامی کامل از حیات عرفانی در همه ابعاد و اجزای زندگانی انسان مدرن را به تصویر کشیده و لذا یک نسخه هدایت است .  [1]   

دل چیست

نقطه ای اسرارآمیز در سینه است که درست در نقطه گودی بین جناق سینه احساس می گردد و مرکز وجود انسان و اراده و احساس اوست و دلیل و دلالت کنندۀ جان و کانون درک وجود خدا و همه الهامات و ادراکات متافیزیکی و روحانی می باشد و نقطه ایمان و احساس امنیّت و همچنین نقطه کفر و احساس هراس است و لذا کانون ظهور همه صفات و کردارهای بشر است و از حیطۀ انتخاب و اختیار ذهن او خارج می باشد و بلکه بر ذهن نیز فرمان می راند.

 خداوند از همین نقطه است که اراده و روح خود را در انسان القاء می کند . دلبر و دلدار نیز خداست و هر که در بیرون نیز بتواند از انسان دل ببرد

ذکر چیست

به معنای به یاد آوردنی است که به خدا منجر می شود و این نوع به یاد آوردن فقط به قصد خود – شناسی ممکن میشود و نه خیال پردازی و بازی و نشخوار خاطرات که معمولاً موجب خود – فریبی و تحریف و مسخ وقایع زندگی گذشته خویشتن می شود و نسیان پدید می آورد و در عمل به جنون و کبر و غرور و نفرت می رسد و انکار خدا . همه پیامبران خدا فقط به قصد به یاد آوردن و به خود آوردن انسانها آمده اند و جز از طریق اطاعت از احکام آنها امکان به یاد آوردن وجود ندارد . انسانهای منکر دین خدا ، جملگی دچار اختلال هوش و حواس و حافظه اند و غرق در نسیان می باشند .

ذهن چیست

هوش ناطقۀ انسان را گویند که تماماً بر عنصر واژه ها قرار دارد که از دهن بیرون می آید . ذهن هر کسی آئینۀ کلام اوست و محصول دهن اوست . پس هر کسی ذهن خودش را با کلام خودش می سازد .

میزان عشق

خداوند در قران میزانی کامل و آشکار برای عشق قرار داده است و می گوید آنکه مدّعی عشق به کسی است اگر راست بگوید خدا را عاشق تر است . وامّا نشانه عشق به خدا همانا عشق به فنا و بیزاری از دنیا می باشد در اوج رضا . بنابراین فقط اولیای خدا می توانند مردم را هم دوست بدارند. و مابقی عشق ها یا دروغ است و یا جنون شهوت .

عقل چیست

نوری را گویند که بر نفس و اراده و امیال فرد می تابد و آن را مهار و هدایت می کند و به سوی خدا و احکام دین می کشاند . در لغت عرب ، عقل به معنای افسار زدن و مهار نمودن است . لذا عقل را نور دین نامیده اند که مقدّم بر دین است و انسان فقط از راه عقل به دین وارد می شود . ولذا خداوند کافران را ابله خوانده است .

معنای شیطان

این لغت به معنای رانده شدگی می باشد، رانده شدن از حریم رحمت و محبّت و لطف و عزّت و دوستی و تواضع و شکر. لذا در تعاریف قرآنی شیطان القاء کنندۀ وعده های بزرگ و گلایه و ناراحتی از وضع موجود و نیز پدید آورندۀ غرور و خود – خواهی و بی وفائی است . [2]

پیرطریقت

1- پیر طریقت یا امام هدایت یا مرشد روحانی یا عارف واصل مظهر نور حق است که تو را بر خلق جدید یا آفرینش عرفانی و احیای روحانی وارد می کند و نگاه تو را به سوی خودت بر می گرداند و تورا با خودت روبرو می سازد و تو برای نخستین بار احساس وجود و هویت می کنی و نور ایمان را در دل خود به وضوح می بینی و صاحب اختیار سرنوشت خود می شوی گوئی که به تازگی خلق شده ای .

2- او غل و زنجیرهای عادات و سنت و نژاد و عرف و اندیشه و اراده ات را می گشاید و برای اولین بار به تو امکان انتخاب می بخشد که آنچه را که عمری دلت می خواسته محقق سازی .

3- او تو را به هیچ مذهب رسمی نمی خواند بلکه دین فطری و وجدانت را بیدار و احیاء می کند تا آنرا بخوانی و از آن پیروی کنی . 

4- او نور محبت و مغفرت و شفاعت حق است و لذا در رابطه با او به ناگاه خودت را بخشوده و پاک و سبکبال می یابی و خودت را دوست می داری و به بودنت شاکری . و وای به حال کسی که رحمت و محبت و ستاری او را حماقت پندارد و از آن سوء استفاده کند .

5- در رابطه با اوست که برای نخستین بار خدا را در دلت باور می کنی . او نور ایمان است و تو را به یاد خدا می اندازد .

6- او کریم است و لذا در رابطه با او مشکلات و بن بست های زندگیت معجزه آسا رفع می گردد .

7- او نور رحمت خداست و لذا در رابطه با اوست که برای نخستین بار همه را دوست می داری و می توانی دشمنان خود را عفو کنی و با خودت مهربان شوی.

8- او نور معرفت زمان است و لذا در رابطه با اوست که برای نخستین بار زمانه خود را می شناسی و بر جهان خود اشراف می یابی و شاهد بر خلایق می گردی.

9- و اما وظایف تو در قبال او چیست :

 اطاعت بی چون و چرا ، خدمت بی تقاضا ، صدق و راز دل در میان نهادن جهت معرفت نفس و هدایت .

10- و آفات و خطرات این رابطه :

اینکه خودت را با او عوضی گیری و دچار مالیخولیا شوی زیرا او آئینه است .

 و اینکه از او تقلید کنی .

 و اینکه اسیر کرامات او بشوی و بخواهی همه امورت را به این روش حل و فصل کنی .

 و اینکه خودت را به عمد از او پنهان داری .

 و اینکه در اموری که به تو می نماید اطاعت بی چون و چرا نکنی و مکر و بازی کنی .

و اینکه این رابطه و هویت جدید را به بازار بری.

 و اینکه کوس انالحق زنی و کرامات و رحمت او را به حساب خود آوری .

و اینکه دچار غرور و خود شیفتگی شوی و به دیگران فخر بفروشی و مردم را تحقیر نمائی .

و اینکه امور عبادی و تقوی را سهل گیری .

 و اینکه دچار خرافات شوی .

 و اینکه دچار تنبلی و عافیت پرستی شوی و از انجام وظایف واجب سر باز زنی .

و اینکه در معرفت نفس جهاد نکنی و از مراقبه و تزکیه غفلت نمائی .

و اینکه بدون اذن او بساط ارشاد خلق بگسترانی .

و اینکه این رابطه را تبدیل به دکان نمائی .

 و از همه مهمتر اینکه خدای ذهنی خودت را که هوای نفس توست در امر پیر شریک گردانی . زیرا فقط یک خدا برای تو وجود دارد که او هم جز خدای پیر تو نیست و تو اصلاً خداوند خالق را بواسطه پیرت شناخته ای و خلقت جدیدت بدستان این خداست که آغاز شده است . به هر حال هر انسان مؤمنی می تواند پیر دوران انتقالی تو به عرصه وصول به امامت و هدایت باشد .

عشق و جوشش روحانی

11- از مهمترین و اجتناب ناپذیرترین و بدیهی ترین نشانه حقانیت پیر طریقت عشق و جوشش روحانی معجزه آسائی است که از وجودش در دلت می جوشد که وصفش در هیچ شعر و بیانی نمی آید و از جنس عشق مولانائی به شمس تبریزی است در دیوان کلیات شمس که عریانترین و مهمترین شناسنامه عشق و ارادت عرفانی است . و این عشق بایستی سخت تقیه گردد . این عشق کارگاه خلق جدید است .

12- و کلام آخر اینکه :

وای به سالکی که بخواهد با پیر و مرادش مکر و بازی کند و از او در خدمت امیال ناحق خود بهره گیرد . که خدای او را سخت رسوا و سیاه روی می سازد . که اگر بخود آمده و توبه کند البته بخشوده شده و دوباره به راه باز می آید ولی اگر توبه نکند به جرگه اشقیاء وارد می شود .

 چرا که برای خلق جدید قیامتی تمام عیار در وجود فرد بر پا می شود که این قیامت و تصفیه نفس بستر واجب و حیاتی این خلقت نوین است به مصداق این کلام خدا که :

 قیامت آنروزی است که نهان هر کسی عیان می شود و خوشا بحال کسی که در آنچه که از خود می بیند انکار نمی ورزد و تصدیق نموده و توبه می کند . و وای بحال کسی که انکار نموده و بر کفر و ضلالت خود باقی می ماند و شقی می گردد. و وای بحال کسی که پیرش را احمق پندارد . سرنوشت چنین کسانی بسیار هولناک است کسانی که خداوند را احمق پنداشتند از فرط رحمتش !

این قیامت خلق جدید مؤمنان در عالم خاک است و نه آن قیامت کبرای پس از مرگ و پایان جهان . زیرا هر که با عارفی واصل روبرو شد قیامتش بر پا شده است . هر چند که آن قیامت کبرای جهان هم با ظهور کاملترین عارف یعنی ناجی موعود مهیا می گردد که قیامت کل بشریت است که نهایتاً به پایان تاریخ می رسد و پایان عمر خاکی بشر . منتهی در دوره غیبت امام ، همه قیامتهای فردی و گروهی در رابطه با عارفان که نائبان امامند ، قیامت رحمانی است ولی قیامت آخرین که با ظهور جهانی موعود آغاز می شود قیامتی قهار است که با آغاز آن دو سوم مردم جهان کشته می شوند .      [3]

انواع سلوک معنوی

«سلوک» بمعنای حرکت است و در اصطلاح ما حرکت جوهری و معنوی بسوی خداوند را گویند.

بدین ترتیب کل عالم و آدمیان در حرکت و سیر الی الله هستند به جبر یا اختیار. سلوک جبری از دوزخ و طبقات آن می گذرد و به درک اسفل السافلین می انجامد به لحاظ منازل نفسانی. ولی سلوک اختیاری که در ارادت با پیر معنوی ممکن می شود و سراسر جهاد و مراقبه می باشد از برزخ می گذرد و به رضوان خدا می انجامد.

سلوک جبری همان قلمرو عرف و سنّت و تقلید است. ولی سلوک اختیاري چند نوع است:

 سلوک عاشقانه، سلوک عارفانه، سلوک زاهدانه و سلوک مرکّب که شامل این هر سه نوع مذکور است و سلوکی کامل و جامع محسوب می شود که کوتاهترین و سریعترین سلوکهاست و در غایت آن سه نوع سلوک رخ می دهد. سلوک اختیاری با زهد آغاز می شود و در کمالش به عشق می رسد و در غایت عشق به عرفان می انجامد و سپس هر سه گوهره را داراست و مثلث وجود راتشکیل می دهد.

و امّا گاه سخن درباره سلوک دیگری است که «اویسی» نامیده می شود که سلوکی بی وجود پیر و امام است .

این نوع سلوک ویژه انگشت شماری از اولیای خداست که پیشاپیش به مدارجی عالی از تقوا رسیده اند و در مسیر زندگی در جستجوی یک آموزگار روحانی ناکام مانده اند و لذا خداوند آنان را بواسطه رویاها و از نزد خودش هدایت می کند درست مثل خود اویس قرنی که در عالم رویا حضرت رسول اکرم (^ص) را دیدار نمود و در ارادت وی قرار گرفت. ولی متأسفانه امروزه جریاناتی بولهوس و بیگانه از تقوا، راه و روش فاسقانه خود را سلوک اویسی نامیده اند و عدم اطاعت از یک پیر معنوی را تقدیس می کنند. [4]

مراد و مرید

1- هر انسانی امامی دارد

هر انسانی امام و اسوه و مرجع تقلید یا اطاعت و ارادتی دارد که یا پیشوای هدایت اوست و یا ضلالت . این امام یا مرده است یا زنده ، یا حاضر است و یا غائب ، یا مرد است و یا زن . یا انتخابی و آگاهانه است و یا جبری و وراثتی و ناخودآگاه . هیچکس بی امام نیست و نمی تواند باشد . این امام می تواند یکی از این موارد باشد :والدین ، شاهان مرده یا زنده ، پیامبران و امامان و عارفان و علمای مرده یا زنده ، صاحبان قدرتهای دنیوی ، هنر پیشه ها و هنرمندان ، دوستان ، معلّمین ، قهرمانان ، یکی از اعضای خانواده ، روحانیون ، سیاستمداران وو …  . و انگشت شماری هم امامشان خود خداوند و یا ابلیس است .

ولی یک امام که بتواند فرد یا گروهی را در همین دنیا در قلمرو اختیار و معرفت و تعالی روح ، هدایت نماید و رشد دهد و بسوی کمال انسان بکشاند بایستی یک عارف متّقی و جهان بین و شجاع و در قید حیات باشد . و آن فرد هم بایستی قلباً و عقلاً و عملاً مرید باشد . و کلّ زندگی ظاهری و باطنی خود را تحت الشّعاع ارادۀ او قرار دهد . و کاملترین این نوع امام بایستی ربّش خود ِ خداوند باشد . و هیچکس بناگاه و بی مقدّمه به چنین امامی نمی رسد الاّ اینکه درکش نکرده و کفران می کند .

امامان هدایت همچون معلّمین مدارس در سلسله مراتب تعلیم و تربیت به ارشاد مریدان مشغولند . بنابراین همچون مدرسه ، معلّمین و کلاس ها و مدارس سلوک عرفانی هم قابل تغییر است . هیچکس در هیچ مرحله از سن خود بدون وجود یک امام هدایت یا ضلالت زندگی نمی کند الاّ کسی که امامش خود خداوند باشد که این نوع انسانها بسیار نادرند و در واقع امامان هدایت عصر خود و جامعۀ خود محسوب می شوند چه مردمان درک و تصدیقشان کنند و یا اصلاً نشناسند و یا تکذیب نمایند .

اکثر مردمان از امامان ضلالت پیروی می کنند که امامان شرک و نفاق و حرص و کبر و سلطه و فریب و فسادند و از عرصۀ وراثت ها و تاریخ و شرایط اقتصادی و سیاسی و طبیعی و خانوادگی به جبر و ناآگاه پدید می آیند و لذا امامان اکراه و ریا و جهل و بیخودی مردمند .

از آنجا که هیچکس ماهیتاً خودش نیست (جز امامان هدایت که ربّشان الله است) پس هرکسی طبعاً هویّت و احساس وجودش را در دیگری می جوید و این دیگری امام اوست که خودش مأموم دیگری است در سلسله مراتب .

فقط خداوند ، خودش است و کسی که خداوند را در خود به یقین و صدها حجّت عینی و عملی و عرفانی یافته است . پس امام هر کسی نماد بیرونی خودیّت مفروض اوست . و لذا امامت و مرجعیّت آدمهای “بی خود” همان عرصۀ شرک و نفاق و ضلالت است و خیانت . چون مأموم در پیروی از چنین امامی هرگز به خودش نمی رسد و صاحب وجود خود نمی شود . پس امام هدایت کسی است که نهایتاً مأموم (مرید) را به هویّت و خودیّت ذاتی می رساند یعنی به خدایش در خود می رساند .

از آنجا که امامان ضلالت جملگی بی خودند لذا مریدان و مقلّدانشان هم با آنها صادق نیستند و نمی توانند که باشند و این پیروی مشرکانه و منافقانه و برزخی و بی ریشه است و لذا عاقبت این هدایت به خیانت و انکار و تکذیب می انجامد و نهایتاً این پیروان به طرد و لعن امامان خود می پردازند و این پیروی را موجب فریب خود می یابند . زیرا کسی که خودش نیست پس صداقت هم ندارد و اصلاً صدق نمی داند و اینست که این رابطه بطور مستقیم یا غیر مستقیم بر ریا و تردید و بازی استوار است .

نه تنها هر بشری امامی دارد و هر کس پیرو کس دیگری است و هر فردی در آن واحد امام و مأموم دیگران است بلکه هر چیزی اعم از مادّی و معنوی در جهان هستی بر همین قاعده استوار است مثل گردش ذرّات اتمی بر مدارهای ذرّات بزرگتر و گردش سیّارات بر مدار ستاره های بزرگتر و الی آخر . در قلمرو معانی و حقوق و قوانین طبیعی هم این اصل امامت حاکم است و هر حق و معنائی مرید حقّ و معنای برتری است . و نهایتاً کلّ کائنات بر مدار و در سمت خالق خود به عنوان امام ازلی و ابدی در حرکت است. پس امامت هم اصل نظام و قانونمندی جهان است و هم اصل بقا و استمرار بقا و هم اصل حرکت و مقصود و ماهیّت تکامل . امامت از خلقت است .

2- امام هدایت کیست ؟

اگر کسی را دیدی که انگشت بر روی خودت می گذارد . او می تواند امام هدایت تو باشد .

اگر کسی را دیدی که با دیدارش دلت آرام و قراری و اندیشه ات سامانی می یابد . او می تواند امام هدایت تو باشد .

اگر کسی را دیدی که در رابطه با او اتکاء به نفس می یابی و بسیاری از حرص و نیازهایت بخودی خود کاهش یافته و چون آبی بر آتش آز و حسد توست  . او می تواند امام هدایت تو باشد .

اگر کسی را دیدی که در او بی نیازی و قدرت حاصل از نداری را می بینی . او می تواند امام هدایت تو باشد .

اگر کسی را دیدی که دلت را راضی به مادیّت هستی ات می کند و در عوض ناراضی نسبت به معنایت می نماید . او می تواند امام هدایت تو باشد .

اگر کسی را دیدی که با نگاهش احساس وجود می کنی و از بودن خود در حال ممنون می شوی . او می تواند امام هدایت تو باشد .

اگر کسی را دیدی که کلامش بر اعماق جان و دلت می نشیند و روح تو را به تصدیق می کشاند . او می تواند امام هدایت تو باشد .

اگر کسی را دیدی که بی هیچ دلیلی در او نسبت به خودت مهر و محبّت می یابی . او می تواند امام هدایت تو باشد .

اگر کسی را دیدی که سخن او را عین ندای وجدان خودت می یابی . او می تواند امام هدایت تو باشد .

اگر کسی را دیدی که در حضورش نیازهای مادّی و خماریها و کینه ها و آرزوهایت را از یاد می بری او می تواند امام هدایت تو باشد .

اگر کسی را دیدی که او را آئینۀ همۀ خوبیها و بدیهای خود یافتی . او می تواند امام هدایت تو باشد .

اگر کسی را دیدی که دیگر هرگز نمی توانی او را از خودت دور کنی واز یاد ببری و در همه جا با توست . او میتواند امام هدایت تو باشد .

اگر کسی را دیدی که تو را از خودت بهتر می فهمد و به تو می فهماند . او می تواند امام هدایت تو باشد .

اگر کسی را دیدی که زبان حال تو در هر دیدار است . او می تواند امام هدایت تو باشد .

اگر کسی را دیدی که نیازهایت را تعالی می بخشد و در جهت ارضایش تو را از غیر خودت بی نیاز می کند. او می تواند امام هدایت تو باشد .

اگر کسی را دیدی که او را جمال ِ کمال ِ سرنوشت خود می یابی . او می تواند امام هدایت تو باشد .

اگر کسی را دیدی که با او دیگر هیچ حسرت از گذشته و نگرانی از آینده نداری . او می تواند امام هدایت تو باشد .

اگر کسی را دیدی که احساس می کنی فرستادۀ خدا بسوی توست تا تو را بسوی او هدایت کند . او می تواند امام هدایت تو باشد .

اگر کسی را دیدی که گوئی عقل و احساس را از تو می رباید و دوباره با قدرتی برتر به تو باز پس می دهد . او میتواند امام هدایت تو باشد .

اگر کسی را دیدی که می توانی به او بیش از خودت اعتماد کنی . او می تواند امام هدایت تو باشد .

اگر کسی را دیدی که قهرش به تو مفیدتر از مهر اوست . او می تواند امام هدایت تو باشد .

اگر کسی را دیدی که به سعادت تو بیش از خودت مشتاق است . او می تواند امام هدایت تو باشد .

اگر کسی را دیدی که زمین و زمان را بهتر از کف دست خود می شناسد . او می تواند امام هدایت تو باشد.

اگر کسی را دیدی که در هر دیداری آخرین کاخ کبر و غرور و خود پرستی را بر سرت می شکند و هویّتی برتر در این خرابات بتو می بخشد . او می تواند امام هدایت تو باشد .

3- چگونه مرید می شوی ؟

اگر امام هدایت خود را دیدی و چشم بر هم نهادی که گوئی نادیده ای ، تا ابد خودت را بر هر حقیقتی کور کرده ای .

اگر امام هدایت خود را شنیدی و گوش خود را گرفتی که گوئی ناشنیده ای تا ابد خودت را در قبال هر ندای نجاتی کر کرده ای .

اگر امام هدایت خود را دیدار کردی و انکار کردی در قیمت کبریٰ هم در حضور خداوند خواهی گفت : ای کاش خاک می بودم و هرگز خلق نشده بودم . و آنگاه خودت را با صورت در آتش دوزخ سرنگون خواهی کرد . زیرا چشم دیدن جمال ذات جاودانۀ خودت را نخواهی داشت .

اگر امام هدایت خود را یافتی و رفتی ، دیگر خودت را نخواهی یافت و در ظلمت گم خواهی شد و دیگر حتّی خودت را به یاد هم نخواهی آورد . او خود توست . تصدیقش کن تا بخود آئی و خود شوی . او ارادۀ توست . دل و اندیشه به او بسپار تا صاحب اراده شوی . بی خودی ات را به او بده و خودت را از او دریاب .

چون او را یافتی ، بنشین بی حساب و کتاب و جدال ، متواضع و خاشع همچون خاک . تا در لجن تو روح بدمد و روحانی ات سازد . کلام او و دم او ، نفخۀ روح خداست . گوش سر و دل به او بسپار تا به آدمیّت زنده شوی .

چشم از جمالش برندار و نگاه از نگاهش بر مدار تا آن لحظۀ “نظر” فرا رسد تا بر تو نظری شود و صدف میان تهی صاحب دردانۀ وجود شود .

و آنگاه آنقدر در حضورش بنشین تا در زیر نگاه و نفس او این دردانه ببار آید و صدف بشکافد تا منوّر شوی و ظلمت شکن .

بهترین مکان جهان ، حضور اوست . بهترین صدای جهان ، کلام اوست و بهترین چشم جهان ، نگاه اوست . زیرا او حاضرترین موجود جهان است . در حضورش حاضر باش تا ظاهر شوی در تاریکخانۀ عدم . و خروج کنی به نور وجود .

در حضورش تماماً دعا باش و رضا . تا بناگاه ببینی آن جمال ازلی را در لحظۀ “الست بربّکم” . تا این بار بگوئی “بلی” ولی نه همچون بلای ازل و از سر ظلم و جهل و غرور . و باید که جز به بلای دوست بلی مگوئی . و بهراسی از لحظه ای که خواهش دلت را ادا می کند . بدان که درد وجود را با بلا ، دوا کنند . پس هر دعایت را با بلائی پذیرا باش که اینست راه فنا . راه خدا . و راه وفا . پس بی وفا مباش .

در حضورش مرده باش و نیست باش        تا نباشد هستی ات افسوس و کاش

در ارادت و اطاعت خود از پیر هیچ راز و رمز و سرّ مگو و جهل و خرافه ای مقبول نیست و بلکه هر امری به اندازۀ لازم و کافی حامل تصدیق و ادراک عقلی و فطری و تجربی است هرچند که این اطاعت بهتر است که بی چون و چرا انجام پذیرد زیرا پیش از آغاز اطاعت حجّت لازم و کافی برای این اطاعت بطور عقلی و قلبی بوجود آمده است و لذا دلیلی برای تردید نیست الاّ به وسوسه های شیطانی که تماماً خلاف عقل است . و هر اطاعتی نیز بعد از انجام کامل هر عملی ، حقانیّت برتری را آشکار می کند و لذا بر عقل و ایمان و ارادت می افزاید.

بنابراین ارادت و اطاعت عرفانی مرید از مرادش تماماً و گام به گام با تصدیق عقلی و قلبی توأم و به احساس و معرفتی برتر می رسد . پس هیچ جائی برای توجیه خرافه و ورد و ذکری که بالاخره فهم نشود وجود ندارد . حتّی حالات و حوادث ماورای طبیعی هم توضیح کاملاً عقلی و اعتقادی و توحیدی دارند و در غیر اینصورت خرافه و باطل و توهّم و یا فریب هستند .

پنهانکاری و مکر با مراد جبران ناپذیر ترین فریبکاری انسان در کلّ زندگیست . هر جنبه ای از باطن و زندگی مرید که به عمد از نگاه مراد پنهان نگه داشته شود ایجاد شرک و نفاق نموده و کلّ ایمان و ارادتش را از میان می برد .

هر سوء ظن و بدگمانی به مراد اگر با مراد در میان گذاشته نشود و برطرف نگردد زمینۀ تزلزل و ریا و نفاق و عذاب و نهایتاً منجر به نابودی رابطه می شود .

تولد دوباره

هر ارادت و بیعتی با امام به منزلۀ تولّدی دوباره و سرآغاز خلقت جدید بدست خویشتن است و سرنوشتی که بدست انسان نوشته می شود . در سرآغاز هر رابطه ای با امام ، همۀ گناهان در نفس مرید بخشوده شده و لذا دچار گشایش و روشنائی و رحمتی در همۀ ارکان زندگی روانی و اجتماعی می شود و این وضع نبایستی موجب کبر و غرور مرید شود و بلکه بایستی بر ارادت و اطاعت از مراد بیفزاید و ایمانش را ارتقاء دهد .

با ارزش ترین واقعۀ زندگی

ارادت عرفانی و هدایت در رابطه با یک امام به مثابۀ بزرگترین و با ارزش ترین واقعۀ زندگی و برترین لطف خدا در حقّ بنده ای است و لطفی خارق العاده و استثنائی محسوب می شود تا آنجا که خداوند این واقعه را بصورت منّتی بر مؤمنان بیان کرده است در حالیکه در هیچ مورد دیگری خداوند بر مخلوقاتش منّت ننهاده است . “آنانکه ایمان خود را حفظ نموده و بر دین خدا صبر نمودند خداوند بر برخی از آنان منّت نهاده و از نزد خودش رسول ، امام و یا شاهدی بسویشان می فرستد تا هدایت شوند” قرآن .  

بنابراین آشنائی با امام هدایت ، متعهّدترین رابطه و واقعه در کلّ زندگی یک انسان است و عین تعهّد مستقیم به پروردگار است زیرا این رابطه به مثابۀ صراط مستقیم و نزدیکترین ارتباط ممکن با خداست چرا که بقول قرآن و صدها حدیث امامیّه ، در رابطۀ مراد و مرید ، خداوند حاضر است و بدینگونه موجب هدایت است . پس مرید در حضور پروردگار است همانطور که مراد . و لذا هریک تعهّد خاصّ خود را دارد و کمترین خطا و گناه و مکری بسرعت مورد اخطار و یا عذاب واقع می شود زیرا خداوند طبق قولش متعهّد است که مرید را در همین دنیا پاک کند و مسلمان از دنیا ببرد . پس جز آدم شدن راهی نیست .

بزرگترین دشمن بالقوّه و بالفعل یک مرید همانا روابط عاطفی و خانواده و نژاد و وراثت است و در رأس آن همسر و فرزندان و والدین .

هدایت قلمرو امامت همانا پاک شدن از سنّت و مذهب و عقاید و تعلّقات تاریخی و رهائی از دین وراثتی و رسیدن به خدای حقیقی و دین تحقیقی و انتخابی و خلاّق و فردی است . نجات از جمعیّت و رسیدن به مقام تفرید و توحید است و لذا تماماً سیر و سلوک در وادی تنهائی است که در آن جز امام هیچ دوستی نیست.

خدای ذهنی

بزرگترین و مکّارترین و ابلیسی ترین و نامرئی ترین دشمن یک مرید در امر هدایت و اطاعت از مرادش همان موضوع و ایده ای است که خدای ذهنی فرد نامیده می شود که خدای آسمان است و بقول قرآن خدای کافران است که در جائی دور قرار دارد . این خدا همان هوای نفس و بلکه ابلیس نفس مرید است که باید مستمراً لعن گردد .

“ای مؤمنان آیا اطاعت از خدا برحق تر است یا اطاعت از انسانی که خداوند هدایتش کرده است؟

 و بدانید که اکثر مردمان خدای را به ظنّ خود میخوانند که همان هوای نفس آنهاست و این شرک و ظلم عظیم و معصیت بر خداست” قرآن .

این آیه واضح ترین آیه در قرآن است که اطاعت از امام یا پیر را بعنوان کسی که خداوند امامش می باشد و هدایتش کرده است در مقابل اطاعت از خدای ذهنی فرد قرار می دهد . این خدای ذهنی همان نام مستعار خود پرستی و ابلیس است و قهّارترین دشمن هدایت در رابطه با امام زنده است .

یک مرید بایستی همۀ امیال و نیازهای مادّی و معنوی خود را با امامش در میان نهد تا محتاج غیر نشود که این احتیاج عرصۀ شرک و گمراهی است . در واقع یک مرید هرچه که از خدا می خواهد بایستی با خدای پیرش در میان نهد زیرا خدای واقعی در دل و جان امامش حاضر است . امام بمعنای واقعی خلیفۀ خدا برای مرید است و خدا از هر درب و راه و معنای دیگری همان ابلیس و شرک و خود پرستی است .

گفته می شود که در هزارۀ سوّم ، انسان به رشدی از عقل رسیده که برای ارتباط با خدا نیازمند به واسطه نباشد . این شعاری بس فریبنده و ابلیسی است . اتفاقاً انسان عصر جدید بیش از انسان هر دورانی بی اراده و بیخود و مقلّد دیگران و بازیچۀ وسوسه های رنگارنگ و افسونگر پدیده های علمی و فنّی و هنری و دجّالی است .

اگر هم مستقیماً از کسی پیروی نکند تمام عقل و دل و اراده اش مرید تبلیغات و رسانه ها و ماهواره و تلویزیون است و از نزد خودش هیچ آزادی انتخاب و استقلال اراده ندارد .

 ادّعای ارتباط مستقیم با خدا دجّالی ترین شعار عصر ماست الاّ در انگشت شماری از انسانهائی که ویژه گیشان ذکر شد که مظهر پاکی و شرف و بی نیازی و خشوع و محبّت و یقین هستند و از زمانه و دوران ما فراترند و بر کلّ جهان ما احاطه و علم ویژه ای دارند . که اینها نیز جز به عقل و صدق و احکام دین دعوت نمی کنند . منتهی مسئله اینست که در این دوران برای انسان اراده ای نیست که بتواند از عقل و احکام فطری دین پیروی نماید . و بزرگترین نشان حقانیّت یک امام هدایت این است که به مرید ارادۀ عمل به عقل و دین را می دهد و از اسارتهای زمانه می رهاند .

بزرگترین نشانۀ دجّالان و شیّادان

جلوه های ویژۀ سینمائی تحت عنوان کرامت و معجزه ، همچون انرژی درمانی و احضار روح و موکّل فروشی و تجارت جن و شیطان و ملائک و امثالهم بزرگترین نشانۀ دجّالان و شیّادانی است که ادّعای ناجی و امام دارند و خود مظهر فسق و فجور و ریا و تبهکاری اند .

اطاعت مرید از مرادش ، حقّ محبّت مراد به مرید است و حقّ اراده ای که مرید از مرادش می یابد و در واقع مرید حقیقی همان مراد است که مریدش را از ارادۀ خود بهره مند می کند . مرید اگر این قدرت اراده را تحت فرمان مراد قرار ندهد طبعاً به تبعیّت از امیال شیطانی خود می پردازد و لذا ره صد سالۀ تباهی را یک شبه طی می کند . پس این اطاعت نیز دارای حقّی کاملاً معقول و دینی است .

مراد تو کسی است که کلّ بار کمر شکن دنیا و دغدغه های جنون آورش را از تو برمی گیرد (به مصداق سورۀ الانشراح) و اگر اراده ات را تحت فرمان او قرار ندهی این انرژی آزاد شدۀ عظیم بهدر می رود و بلکه تو را هلاک می کند . این انرژی رها شده بایستی صرف سیر الی الله شود که امرش در نزد امام است.

سرنوشت مریدانی که سر از امر امام خود پیچیده و به راه دنیا پرستی رفته اند بس تلخ و عبرت آموز است که گاه دچار چنان عذابی شده اند که درصدد قتل امام خود برآمده اند که نمونۀ مشهور تاریخی این امر همانا ابن ملجم است .

 و عجب اینکه همۀ امامان و عرفای حقّه مورد آزار و قتل از جانب مریدان خود قرار گرفته اند و امامان صدر اسلام جملگی بدست مریدان سابق خود شهید شده اند . زیرا این مریدان می دانند که این عذاب از جانب خداوند است همان خدائی که از وجود امام با آنان سخن گفت .

و لذا به گمان خود با کشتن امام ، خداوند را به قتل می رسانند و از عذاب می رهند . این اقدام آنها نیز آخرین حجّت بر حقانیّت مقام امامان است . در واقع امامان به مثابۀ سپر بلای پروردگار در مقابل اشقیاء هستند و بدینگونه محبّت خداوند را پاسخ می گویند .

برپا شدن قیامت، قبل از وقوع قیامت کبریٰ

پس مرید حقیقی کسی است که تمام حیات و هستی خود را به پای مرادش قربانی کند . غایت هدایت بسوی خدا در نزد یک امام همانا برپا شدن قیامت است قبل از وقوع قیامت کبریٰ . و این یعنی دیدار با خداوند درآئینۀ جمال امام . این قیامت قبل از قیامت است و سبقت از تاریخ جهان و مصداق :

و السّابقون السّابقون اولئک المقرّبون !

و این مقرّبون طبق کلام قرآن به علییّن می رسند (علی واران) و اینان همانا امامان هر دوران هستند که آئینۀ جمال پروردگارند .

این همان ظهور قبل از ظهور است . “یاری دهید مرا تا یاری دهم شما را” اینست کلّ راز رابطۀ مراد و مرید . یاری در ظهور ! و این عشق دیدار پروردگار است . که کاملترین نمونه اش عشق مولوی و شمس است که هفت قرن است که نور هدایت بشر است .

4- انواع و درجات درک امام

امام هدایت یا پیر معرفت بدانگونه که تعریف شد که حداقل ادراک عامه از وجود یک هادی در میان مردم است افراد و گروههای اجتماعی را به گونه های متفاوت تحت تأثیر ولایت وجودی خود قرار می دهد که چهار نوع کلّی دارد : شفاعت ، تعلیم ، تربیت و هدایت .

شفاعت :

شفاعت همان کرامت وجودی امام است که برخاسته از محبّت عامّه او نسبت به همگان است و هر که به وی نزدیک شود حتّی به نیّت عداوت ، مشمول این شفاعت به گونه های متفاوت است . این شفاعت بصورت شفای انواع امراض جسمانی و روانی و رفع گرفتاریها و عذابهای عاطفی و بن بست های فکری و گشایش معیشتی می باشد که مستقیماً و بیواسطۀ امر یا کلامی رخ میدهد و یا گاه بواسطۀ سخن و دستوری حاصل میگردد. و این رحمت عمومی و بی هیچ قید و شرطی می باشد که مشمول کافر و مؤمن و دوست و دشمن است . و چه بسا منکران را بیشتر شامل میشود تا کفرشان را خدشه دار سازد و بخودشان آورد.

از میان این جماعت مورد شفاعت ، اکثراً یا با بی تفاوتی (ظاهری) و یا با تهمت و عداوت می روند و چه بسا آثار شفاعت را هم انکار و تحریف می کنند تا متعهّد به حقّی نباشند .

بهرحال این جماعت نهایتاً بگونه ای مستقیم یا غیر مستقیم دعوت به حق و امر به معروف و نهی از منکر می شوند. و هر یک به شدّت کفر و انکارشان حجّت و امر خارق العاده ای را درک و تجربه می کنند و این بمعنای اتمام حجّت است . و لذا آنانکه بعد از مهلتی از جانب خدا ایمان نمی آورند و همچنان بر انکار خود استوار می مانند بناگاه دچار عذاب الهی می شوند و تحت آن عذاب بالاخره ایمان می آورند . که برخی از آنان دوباره پس از اتمام عذابشان رجوع و توبه می کنند و خواهان امر حق می شوند .

تعلیم :

این توّابین بهمراه برخی دگر از اهل کتاب و محققین مورد ارشاد کلامی امام قرار می گیرند که تعالیمی ذهنی و عقلائی برای درک معارف توحیدی می باشد . این تعالیم البتّه از ماهیّت موعظه های منبری و اخلاقی نیست بلکه از جنس معرفت باطنی است و موجب بخود آوردن فطرت دینی می شود و وجدان را به قلمرو معرفت می کشاند و دین را به زبان روز تبیین می کند . زیرا امام بایستی امام زمانۀ خود باشد و به مسائل روز مردمان به زبان و منطق روز پاسخ دهد و با هر گروهی به زبان حال خودشان سخن گوید .

اساس و محور تعالیم امام چیزی جز معرفت نفس نیست که صراط المستقیم دین در آخرالزّمان است .   

تربیت :

از میان اهل تعلیم اندکی طالب تغییر و تزکیه و تربیت نفس و اصلاح زندگی می شوند و امام بهر یک مطابق مسائل و شرایط خاصّ او دستور العملی ارائه می دهد .

از این میان باز اندکتری عمل می کنند و تلاشی برای اصلاح اعمال و نفس خود بعمل می آورند ولی بسرعت مواجه با ناتوانی در اراده و جبرهای زندگی شده و از امام طلب یاری و قوۀ بیشتری می کنند و نیاز معنوی و عرفانی عمیقتری می یابند و این انگشت شمار بر وادی ارادت و مریدی وارد می شود که شرح آداب و اصولش در فصل قبل آمد و مابقی احوال و اعمال و ویژگیهایش مربوط و مشروط به هر فردی خاص و امام او در مراحل متفاوت سلوک و هدایت روحانی است . [5]

تعلیم و تربیت عرفانی

1- هیچ تغییر و تحول حقیقی در نفس و خلق و خوی و هویت بشری جز در طریق تعلیم و تربیت عرفانی و ارادت عرفانی ممکن نیست و غیر از این تغییری در جریان زمانه است که گله وار و فنی و صوری و مشروط به شرایط بیرونی است که فقط تغییری در روش و فن زندگیست که تماماً برخاسته از قدرت مالی و امکانات صنعتی است .

2- جز سالک عرفانی مابقی مردم مشمول قاعده طبقات اقتصادی و فلسفه جامعه شناختی مارکس هستند که حتی دین و فرهنگ و مقدسات آنها هم معلولی از موقعیت اقتصادی آنهاست و توجیه گر این موقعیت .

تعلیم و تربیت عرفانی

3- و اما تعلیم و تربیت عرفانی چیست ؟

4- تغییر و تحول و رشد در انسان جز از طریق تغییر طرز فکر و طرز احساس و طرز ادراک ممکن نیست و این هدف تعلیم و تربیت عرفانی است که کارخانه عرفات را در وجود مد نظر دارد .

5- شناخت جهان هستی و حوادث زندگانی همانگونه که هست و رخ می نماید رسالت تعلیم و تربیت عرفانی است .

6- نجات ذهنیت و احساسات و عواطف خویشتن از حماقت و فریبکاری همانا رسالت تعلیم و تربیت عرفانی است .

7- انسان چگونه می تواند ذهنش را از القاعات دروغ مصون سازد و احساسات خود را از بخل و حسد و کبر و عداوت و حرص و شهوات آزار دهنده پاک کند تا مرتکب اعمال و رفتار احمقانه نشود و برای خود عذاب پدید نیاورد . اینست رسالت تعلیم و تربیت عرفانی .

8- تجربه بشر نشان می دهد که هیچکس قادر به تعلیم و تربیت ذهن و احساس و ادراک خود نیست و برای این امر بایستی اراده ذهنی و عاطفی خود را تحویل انسان عارفی دهد تا آنرا از آفت ها و امراض و حماقتها و جنونها و فریبها پاک سازد و بازآفرینی کند . این اساس تعلیم و تربیت عرفانی است که بر محور ارادت عرفانی ممکن می شود .

9- تعلیم و تربیت کلاسیک و آموزه ای و خود بخودی فقط موجب پروار و فربه شدن کمّی و موضوعی روان انسان می شود .

10- کبر و غرور و حرص و حسد و سلطه و شهوات و زیاده خواهی عناصر پدیدآورنده و گرداننده چرخه ذهنیت و اراده و عواطف آدمی هستند و لذا همه آموزه ها و تجربه ها و امکانات مادی و معنوی زندگی فرد در خدمت این عناصر می باشند و ستم و جنون را تغذیه می کنند چه آموزه ها و تجربه های علمی و فنی باشند و چه فلسفی و دینی و عرفانی . همه اینها در خدمت فربه شدن کبر و حرص و حسد و سلطه اند و وجود را به غولی وحشی و قحطی زده تبدیل می کنند چه با سیمائی علمی و چه دینی و چه هنری و چه اقتصادی و سیاسی و غیره . اینها جملگی ماسک ها هستند ماسکهای تربیتی .

11- پس تعلیم و تربیت و رشد و توسعه و تعالی و حرکت و تحولی جز در مسیر تعلیم و تربیت و ارادت عرفانی تحت اراده یک عارف ممکن نیست و مابقی راه و روش ها فقط در خدمت پروار شدن کفر نفس انسان است که مستمراً او را ریاکارتر و پیچیده تر می سازد .

12- تعلیم و تربیت عرفانی هسته مرکزی حقیقت مذهب تشیع است . مذهبی که شعار محوری اش اینست که : انسان فاقد امام ، کافر است .

کافر یعنی منکر ! منکر چی ؟

منکر واقعیت ها !

یعنی کسی که چشم و گوش و حواس و هوش خود را بر جهان واقعیت و زندگی خویش کور و کر و تعطیل می سازد و اسیر توهمات و القاعات و تبلیغات است و همه تجربیات و آموزه ها و معلومات خود را بخدمت این امر می گیرد .

13- یکی بواسطه دکتر و مهندس بودنش کور و کر و احمق شده است . یکی بواسطه پولدار بودنش  . دیگری بواسطه هنرش . و آن یکی بواسطه معلومات دینی و عرفانی اش . یکی کور و کر و دیوانه نماز خواندن خویش است . دیگری دیوانه روشنفکری خویش است . و آن یکی دیوانه نداری و بیماری خویش است . و بدین طریق آدمها دیوانه شرایط و امکانات و داشته ها و نداشته های خویش هستند و شبانه روز مشغول توجیه و تقدیس این جنونند و آموزه های دینی و فلسفی و عرفانی خطرناکترین این توجیهات می باشند . و لذا دیوانه ترین آدمها را در لباس تقدس می یابیم . [6]

سرّ زندگانی عارفان

401- عارفان مظاهر اسرار الهی و حضور غیب جهان در میان مردمان هستند .

402- نفس عارف مقیم عالم غیب و از اهالی آخرت است و لذا در حیات دنیوی هیچ مقام و جایگاهی ندارد که بخواهد از آن برخورداری دنیوی داشته باشد . نه مرد است نه زن . نه همسر است نه فرزند . نه والد است نه صاحب چیزی . و نه ارثی می برد و نه ارثی می نهد . مظهری از سوره توحید است به درجات .

403- هیچ چیزش شباهتی به مردمان ندارد و مسائل حیاتش از قوانین دنیوی خارج است .

404 – عارف ظهور صفات و کمالات دین است ولی خود در دین نیست بلکه بر دین است همانطور که در زمان نیست و بر زمان است .

405- بودن در دنیا برای عارف رسالت وجودی است . او شهید زنده است .

406- بیان ، ذهن و احساساتش از آن خودش نیست و نیز افعالش . خداوند از وجود او اراده اش را محقق می سازد . او چشم و گوش و زبان و هوش و فعل خداوند است .

407- وجودش نه علمی است نه شرعی و نه منطقی و سنتی و تاریخی . ولی علم و شرع و سنت و منطق و تاریخ از وجود او تعریف و تعین می یابد .

408- خداوند بواسطه عارف به یاد می آید و شناخته و تصدیق می شود . او محل اجابت دعای مردمان است .

409- هر گاه عارفی به خودآگاهی کامل برسد و تمامیت اراده خداوند را در خود بیابد که در جهان محقق می شود وقت ظهور جهانی موعود از وجود اوست .

410- عارف واصل انسان کامل است و لذا مردانگی و زنانگی در او به تمام و کمال حضور دارد و لذا هر مردی او را کمال خود می یابد و هر زنی هم او را کمال خودش می بیند .

411- عارف واصل کسی است که با جمال حق دیدار کرده است به عین جمال انسانی خودش در عظمت آسمانی .

412- عارف واصل کسی است که جمال باطن و هویت نهان هر کسی را در صورتش می بیند .

413- عارف واصل چاه غیب ناجی موعود و خانه زمینی امام مطلق است. و ناجی موعود از وجود او پا به عرصه ظهور می نهد.

414- عارف کامل همان امام ناطق در عرصه غیبت ناجی موعود است .

415- عارف، مظهر صبر امام است و هر گاه که رشته صبر غیبت امام را از دست بدهد شهید میشود مثل حلّاج.

416- عارف واصل، محل وحدت و یگانگی غیب و شهود است و بود و نبود! او امام غایب است و ظهور غیب . او وجه الله است . [7]

سرّ نفس واحده

بسم اللّه الوحید

1-« چیزیت » یا « بودن » یا آنچه که وجود محض نامیده می شود که هرچیزی را که در دو عالم هست را شامل می شود « نفس » می گویند .که این همان خود هر چیزی است این خود در هر چیزی واحد است و همان احدیت و یگانگی و بودن است . این همان حضور جهانی خدا ست و خدا همان نفس واحده است .

خود-آ

2-انسان تنها موجودی از موجودات عالم است که علاوه بر اینکه هست بر هستی خود آگاه هم هست یعنی می داند که هست در همه حال و به درجات و شدت متفاوت . انسان کامل به کمال این دانایی و اشد بینایی بر هستی خود رسیده است و انسانی خود – آ می باشد : به خود آمده .

3-این آی خود – آ همان روح در انسان است و این معنای خلیفه گری انسان است . این «آ »  در انسان موجب احساس خدایی و سلطه گری انسان نسبت به جهان است .

4-بدین ترتیب انسان در هر چیزی هست و همه جائی است و درست به همین دلیل حس خدایی و جهانخواری دارد و می پندارد که جهان هستی از آن اوست و باید یک سره در اختیار و تصرف او باشد .

5-انسان همان « آ » ی هستی و موجودات است و نفس واحده همه ذرات و کرات است و نه تنها در عالم خاک و ناسوت حضور دارد بلکه در آن واحد در عوالم برتر و در آسمانهای برتر هم حضور دارد در ملائک هم هست و در خدا هم هست و این خود خداست که موجب چنین وضعی در انسان شده است و این همان واقعه وحدت وجود و نیز وحدت موجودات است که سرّش انسان است .

6-اگر آدمی در آن واحد چند نوع احساس و فعالیت موازی و گاه متناقض در خود را شاهد است به این دلیل است که در همه موجودات هست و بلکه در عوالم برتر هم هست . در بهشت و دوزخ و برزخ و در همه ساکنان آن هم حضور دارد . در ملکوت و جبروت و لاهوت هم حضور دارد در آب و خاک و نبات و جماد هم حضور دارد . این همان معنای تسخیر جهان در انسان است و تسخیر انسان در جهان .

7-پس واضح است که هر انسانی در همه انسانهای دیگر روی زمین هم هست و در همه نامدگان و رفتگان هم هست .

8-این موجودیت و حضور همه جایی و جهانی که شامل حال ذرات و کرات هم می شود بدان معناست که جز انسان در جهان نیست و کل کائنات نماد وجود انسان است و انسان کل جهان است : هستی از ما هست شد نی ما از او !

9-این همان سرّ جهانی ، کیهانی و بلکه ماورای طبیعی بودن وجود انسان است .

10- و این همه از « آ » ی انسان است چون انسان نفسی به خود آمده است چون حامل روح است یعنی خلیفه خدا در جهان است .

11- پس به میزانی که این « آ » شدیدتر است این حضور جهانی هم درک و احساس می شود و بلکه واقع می شود و انسان می تواند هر  آن در هر کجا که بخواهد باشد . این همان شرح واقعه « طی الارض » است .

12- و این است راز ارزش حیرت آور معرفت نفس و خود شناسی و عرفان عملی . در واقع باید گفت که : هرکه خود را به تمام و کمال یافت و به خود آمد و در خود نشست و خود خودش شد و خود را شناخت ، چون خدا شد و عین جهان شد . این همان معنای رشد انسان در جهان است . رشد انسان یعنی حضورش در جهان . پس راز این رشد همان به خود آئی است و بس .

13- انسان ذاتاً چنین هست ولی این مقام خود را بایستی کشف کند و بر آن آگاه و بینا شود .

14- یعنی انسان به میزانی که خود می شود یعنی نفس واحده می شود جهانی و الهی می شود . چون انسان  دوتاست : تن و روح ! روح شاهد و آی تن است این « آ » باید بر تن خود وارد شود و در  خود قرار گیرد و با خود یکی گردد یعنی نفس واحده شود و از دوگانگی رها  گردد و این یعنی انسان موحد به معنای حقیقی کلمه .

15- کسی که یکی شد با جهان و خدایش یکی شده است و آن یکی کل کائنات و زمین و آسمانهاست به قول بایزید بسطامی: در هفت زمین و آسمان جز بایزید نبود .

16- احساسات و افکار و حالات و اعمال و خیالات توأمان و موازی و متناقض در آدمی دال بر این حضور ذاتی همه جایی اوست ولی او این را درک نمی کند . یک احساس و اندیشه ای حاصل موجودیت او در آسمان اول است و آن دیگری از آسمان دوم است ، یکی از دوزخ و دیگری از برزخ و سومی از بهشت و چهارمی از عرش است .

17- اینست که همه صفات جمادی و نباتی و حیوانی و ملکی و شیطانی و جنی در بشر هست و این همان « آ » ی بشر و قدرت این « آ » در بشر است که بر این حضور همه جایی خود احاطه و علم دارد و بر آنها فرمان می راند و در غیر اینصورت در کل  کائنات پراکنده و سر گردان و آواره و بازیچه و گم است و هر وجهی از نفس واحده او در چیزی گم و گور است و در کل جهان هستی فناست و هزاران  هزار تکه و پاره شده است .

18- خروج از ظلمات به وادی نور و امر رستگاری و هدایت چیزی جز پیدا کردن خودنیست و در خویشتن و سپس در جهان لامتناهی .

19- انسان فقط خلیفه خدا نیست بلکه خلیفه عالم وجود و کل موجودات هم هست و به جای همه هستی دارد و قطب عالم وجود است ، انسان ، امکان عالم ممکن است .

20- و علاوه بر این انسان نه تنها محتوای هستی است بلکه ظرف و مکان هستی هم هست و هرچه هست ، صورتی از خیال اوست که خود را معرفی می کند .

اسم اعظم

21- انسان اسم اعظم خداست . آ ی خداست : خود- آ !

 انسان و خدا به مثابه وجود و عدم یکدیگرند : بود نبود ال لا ! در ازل « ال » خدا بود و لا هم انسان بود :بود نبود ! و اینک به عکس است و لا باید « ال » را آشکار کند همانطور که در ازل « ال » موجب خلق « لا » شد .

22- نفس واحده همان اتحاد ال و لا می باشد : الله !

23- به میزانی که این دو در یکدیگر فنا می شوند و یکتا می شوند حضور جهانی انسان آشکار می شود و خدا هم از وجود چنین انسانی ، آشکار می گردد . جهان نمایانگر انسان می شود و انسان هم نمایانگر خدا . واین دو با یکدیگر همان الله است  : ال + لا !   [8]

معرفی کتاب برای مطالعه بیشتر

کتاب سیروسلوک عرفانی،اثر استاد علی اکبر خانجانی.برای دانلود کلیک کنید.

کتاب مراد و مرید،اثر استاد علی اکبر خانجانی. برای دانلود کلیک کنید.

****

فهرست منابع

[1] از کتاب اخلاق عرفانی، رساله عملیه عرفانی،ص5،اثر استاد علی اکبر خانجانی.برای دانلود کلیک کنید.

[2] از کتاب فرهنگ خان جانی،اثر استاد علی اکبر خانجانی. برای دانلود کلیک کنید.

[3] از کتاب اخلاق عرفانی ،ص39،اثر استاد علی اکبر خانجانی.برای دانلود این کتاب کلیک کنید.

[4] از کتاب دائرة المعارف عرفانی،جلد پنجم،ص73. اثر استاد علی اکبر خانجانی. برای دانلود کلیک کنید.

[5] از کتاب خداشناسی عرفانی،ص10،اثر استاد علی اکبر خانجانی. برای دانلود این کتاب کلیک کنید.

[6] از کتاب نامه های عرفانی،ص118،اثر استاد علی اکبر خانجانی. برای دانلود این کتاب کلیک کنید.

[7] از کتاب نامه های عرفانی،ص64،اثر استاد علی اکبر خانجانی.

[8] از کتاب مجموعه مقالات عرفانی،ص 135،اثر استاد علی اکبر خانجانی. برای دانلود این کتاب کلیک کنید.